Kenji Miyazawa: Esne trenbidearen gaua (8/9)

VIII. Txori-harrapatzailea

 

Irudia: Ihatov Garden bloga  (nenemu8921.exblog.jp)

 

— Barkatu, leku hau libre dago? —esan zuen haien atzetik jator antzeko ahots heldu batek, lehorki.

____Bizkar makurreko gizon bizargorri bat zen, beroki gris zahar bat jantzita, lepoaren alde bakoitzean oihal zuriz estalitako zorro bat zeramala.

— Bai, jakina —erantzun zion Giovannik lekua eginez. Gizonak, bizar artean irribarre bat erakusten, goiko gordelekuan zorroak uzten hasi zen.

____Haurrak bat-batean tristura edo bakardade handi bat sentitu zuen nolabait eta, isilik aurreko erlojuari begira zegoela, aurre-aurretik kristalezko txirula baten txistua zirudien hots bat etorri zitzaion. Trena, dagoeneko, aurrera zihoan astiro. Campanella, bitartean, bagoiaren sabaiari erreparatzen ari zitzaion. Bertako argi batean kakalardo beltz bat pausatu eta itzal handi bat eragin zuen goialdean. Gizon bizargorria, berriz, iragan-minez bezala irribarretsu zegoen Giovanni eta Campanellari begira. Pixkanaka azkartu zen trenaren leihoetan zehar zelaiek eta errekak, txandaka, distiratzen zuten.

____Bizargorriak, lotsatu itxuraz, biei galdetu zien:

— Nora zoazte zuek?

— Gu edonora goaz —erantzun zion Giovannik zer esan jakin gabe, deseroso samar.

— Hori oso ongi dago. Tren hau, egia esan, edonora doa-eta.

— Zu nora zoaz, bada? —esan zuen Campanellak bapatean, eta Giovannik, oharkabean, galderaren erronka doinuaz barre egin zuen.

____Aurreko eserlekuan txano puntaduna eta giltza bat zeraman bidaiariak ere soslaiaz begiratu eta irri egin zuenez, Campanella, zeharo lotsagorrituta, barrez hasi zen. Aitzitik, gizonak haserretu gabe erantzun zion, bere aurpegi distiratsuaz.

— Ni hortxe jaitsiko naiz, berehala. Izan ere, txori-harrapatzailea naiz.

— Nolako txoriak harrapatzen dituzu, bada?

— Lertsunak, antzarak-eta. Koartzak eta zisneak ere bai.

— Lertsun asko al dago?

— Badago, eta lehendik karrankaka ari dira batzuk inguruan. Ez al dituzu entzun?

— Ez, bada.

— Orain ere entzun daitezke. Ea, belarriak ongi ireki eta saiatu entzuten.

____Bi haurrek aldi berean begi-belarriak ahal beste ireki zituzten. Tren-gurpilen zarata eta zelaia zeharkatzen zuen haizearen txistuaren artean, ur-talka antzeko hots bat antzeman zitekeen.

— Eta nola harrapatzen dituzu lertsunak?

— Lertsunak ala koartzak?

— Koartzak —erantzun zion Giovannik, pentsatuz bereizketak ez zuela axola.

— Horiekin ez dago arazorik. Koartzak, badakizu, Esne Bide harea-zaleak dira-eta, hor luze geratzen dira. Orduan, beti errekara itzultzen direnez, ertzean itxaroten diet eta, zangoak lurreratzeko prestatzen dituztenean, ziztu batean hartu eta harearen kontra estutzen ditut. Horrela, elkarrekin, lasai hiltzen dira. Harez gero, orriak bezala prentsatzea baino ez da falta.

— Koartzak prentsatzen dituzu? Erakusteko?

— Ez dira erakusteko, ez. Jateko baizik.

— Bitxia —esan zuen Campanellak lepoa albo batera makurtuz.

— Ez da ezer bitxia, ez berezia. Ikusi —esan zuen gizonak, eta goiko gordelekutik jaitsitako zorro bat azkar askatzen hasi zen—. Hona. Harrapatu berria.

— Benetako koartza bat! —oihu egin zuten biek aldi berean.

____Zuri-zuri, hamar bat koartzaren gorputz lauek lehen ikusitako Iparreko Gurutzeak bezala distiratzen zuten, erliebe baten moduan, hankak uzkurtuta.

— Begiak itxita daude… —esan zuen Campanellak, ilargi berri baten antzeko koartza begi itxi bat ukitzen. Buru gaineko gezi antzeko ile zuriak ere bazituen— Eta koartzak, goxoak dira?

— Bai, egunero eskatzen dizkidate. Baina antzarak are gehiago saltzen dira. Antzarek luma ederragoak dituzte eta, gainera, erabiltzen errazenak dira —txori-harrapatzaileak esan, eta beste zorroa askatzen hasi zen.

____Zertzelada hori-urdinxkaz apaindutako antzarak ziren, lanparen antzera argi ematen, eta, lehengo koartzek bezala, mokoak batuta apur bat zapaldurik bata bestearen gainean jarrita.

— Hauek erraz jan daitezke. Probatu, probatu —esan zuen txori-harrapatzaileak, antzara baten zango horitik samurki tira eginez. Txokolatea balitz bezala, garbi banatu zuen puska bat—. Zer iruditzen? Hartu pixka bat.

____Gizonak bi zati egin eta haurrei eman zizkien. Giovannik “hara, benetan goxoki bat ematen du. Nola da posible antzarek hegan egitea, hau txokolatea baino hobea da-eta! Gizon honek gozotegi bat izan behar du hemendik hurbil. Baina lotsa ematen dit bere lepotik barre egin eta gero goxoki hau hartzea” pentsatu bitartean gogoz jan zuen jasotako puska.

— Mesedez, gehiago hartu —eskaini zien txori-harrapatzaileak zorroa berriz askatuz.

— Ez, ez, mila esker —erantzun zion Giovannik, gehiago hartu nahi bazuen ere.

Gizonak beste ilarako eserlekuan giltza bat zeraman bidaiariari ere eskaintza egin zion.

— Ez, eskerrik asko, ezin dut salgai bat dohainik onartu —erantzun zion hark txanoa erantziz.

— Horregatik lasai egon, mesedez! Zer moduz dabiltza txorien migrazioak?

— Ez, arren, oso itxura ederra dute. Bada, herenegun, bigarren txandan-edo, ordubete faroaren argia joana zela-eta, hamaika dei jaso nituen ea nik itzali ote nuen. Esan nien noski nik ez nuela zerikusirik, aldako txoriak multzo beltz batean pilatuko zirela argiaren aurretik pasatzean eta ez zegoela zer egiterik. Niri esan beharrean, zango eta moko fineko nagusiei zuzentzeko, manta handia zeramatenak. Hala esan nien, karkar.

____Zelaien mugara iritsita, haratagoko soroetatik argi bizi bat etorri zitzaien bat-batean.

— Eta zergatik behar dute lan gehiago koartzek? —bota zuen Campanellak lehendik egin nahi izan zuen galdera.

— Bada, koartzak jateko —hasi zen txori-harrapatzailea harengana itzuliz— Zeruetako Errekako uraren argitara hamar egunez zintzilik utzi behar direlako, edo hiruzpalau egunez harea azpian, bestela. Horrela, merkurio guztia galtzen dute eta jan daitezke.

— Baina hauek ez dira benetako txoriak; goxokiak baino ez dira, ezta? —galdetu zion Campanellak hori bururatu ahala, Giovannik gauza bera pentsatu zuela igarrita.

____Txori-harrapatzaileak, larriturik bezala:

— A, hemen jaitsi behar dut —esan, eta ziztu batean, bere ekipajea eskuan zuela, desagertu egin zen.

— Nora joango ote zuan…

____Haurrek elkarri begiratu ziotenean, faro-zaintzaileak, ahopeka irri eginez, gorputza apur bat luzatu zuen haien ondoko leihotik begiratzeko. Beraiek ere harantz begiratu zutenean, txori harrapatzailea ikusi zuten, erreka bazter hori-urdinxkaren gainean, besoak zabalik, begitarte serioaz gora begira.

— Bertara joan duk, bitxia. Berriz txori-harrapaketan ibiliko duk. Ea txoririk pausatzen den trena abiatu baino lehen.

____Hori esan bezain laster, ezkil-lore koloreko zeru hutsetik, elur malutak bezala, lehengoak bezalako koartzak, karrankaka, jaisten hasi ziren. Une hartan, txori-harrapatzaileak, “justu nahi moduan” pentsatuz bezala irrika eta oinak 60 graduko angeluan jarrita, lur hartzeko uzkurtutako zango beltzak bi eskuekin harrapatu eta koartzak oihalezko zorroan sartu zituen banan bana. Ipurtargien antzera, argi urdinez piztu eta itzaltzen ziren poltsa barruan, azkenean zuri gelditurik begiak itxi zituzten arte. Berehala, elurra urtzen denean bezala txikitu eta zapaldu egin ziren, jarraian fundiziotik irten den kobre likidoa bailira harea eta txintxarrien gainean zabalduz eta azkenean zoruan itsasita geldituz. Bi edo hiru aldiz argia eman ostean, beren inguruko kolore bera hartuta, itzali ziren.

____Zorro barruan hogei bat batu zituenean, bat-batean, txori-harrapatzaileak soldadu bat tiro batek jota hiltzen denean bezala besoak altxatu zituen. Konturatu orduko, ez zegoen bertan.

— A, justu behar nituenak. Zer gauza ona, gorputzak behar duena lortzeko nahikoa egiten duzunean —esan zuen ahots ezagun batek Giovanniren ondotik.

____Ondoko eserlekuan, txori-harrapatzailea hartu berriak zituen koartzak ordenatu eta bata bestearen gainean jartzen ari zen.

— Nola etorri zara hortik hain azkar? —galdetu zion Giovannik, agerikoa ote zen ongi jakin gabe.

— Nola? Etorri nahi nuelako etorri naiz. Zera, zuek nondik etorri zarete?

____Giovannik berehala erantzun nahi izan zuen arren, nolabait, ezintasuna somatu zuen nondik etorri ziren pentsatzeko. Campanella ere gorritu egin zen erantzuna pentsatzen saiatu zenean.

— A, urrutitik, ezta? —esan zuen txori-harrapatzaileak baiezko keinuaz, zalantza izpirik erakutsi gabe.

 

 

[Aurrekoa: VII. “Iparreko Gurutzea eta Pleozenoko hondartza”]
[Hurrena: IX. “Giovanniren tiketa”]

Itzulpena: Iker Álvarez